TRIỂN VỌNG LÀM VIỆC Ở NHẬT BẢN THEO CHƯƠNG TRÌNH CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG NHẬT BẢN - JCT
Từ tháng 9/2015, Trường Cao đẳng Xây dựng TPHCM đã hợp tác với Công ty Tư vấn Xây dựng Earth Construction Consultants - Nhật Bản triển khai đào đạo chương trình Công nghệ Xây dựng Nhật Bản. Theo đó, học viên được đào tạo chuyên sâu một năm sau khi tốt nghiệp và được các công ty xây dựng Nhật Bản tuyển dụng làm việc tại Nhật Bản với visa kỹ sư. Sau ba năm triển khai, hiện nay chương trình đã khai giảng được 07 khóa với số lượng gần 150 học viên. Hơn gần một nửa trong số đó hiện đang sống và làm việc tại Nhật Bản; hoặc đã ký hợp đồng làm việc và đang làm thủ tục xuất cảnh. Chương trình hiện nay đã được Tổ chức xúc tiến thương mại Nhật bản, Tổng lãnh sự quán Nhật bản tại Tp.HCM và các Công ty Xây dựng tại Nhật bản đánh giá rất cao.
Từ ngày 23 đến 29/10/2018, trong khuôn khổ chương trình hợp tác đào tạo, Đoàn công tác của Trường Cao đẳng Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh đã sang làm việc tại Nhật bản nhằm mục đích tiếp xúc, học hỏi, trao đổi, chia sẽ kiến thức, kinh nghiệm với các đối tác tại Nhật Bản, nắm bắt thực tế sinh sống và làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của chương trình, phát triển thêm cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp.
Hình 1: Hội kiến với Nghị sĩ Shimpei Matsushita – Nghị sĩ Đảng Dân chủ Tự do, phụ trách Ngoại giao về cơ hội làm việc và định cư của lao động xây dựng có tay nghề cao tại Nhật.
Đoàn công tác đã hội kiến với Nghị sĩ Shimpei Matsushita – Nghị sĩ Đảng Dân chủ Tự do, phụ trách Ngoại giao; Ngài Norifumi Kambara - Phó Thống đốc Bang Miyazaki; ngài Tadashi Tojiki - Thị trưởng Thành phố Miyazaki. Được biết nhu cầu việc làm ngành xây dựng tại Nhật đang rất lớn nhưng thực tế khả năng đáp ứng hiện nay của nguồn nhân lực tại Nhật còn thiếu rất nhiều. Nhật bản đã có nhiều chính sách ưu đãi nhằm tăng thêm nguồn nhân lực này, Việt nam là một trong những quốc gia được các công ty Nhật bản quan tâm trong việc tuyển dụng lao động. Đặc biệt do yêu cầu kỹ thuật cao của các công trình xây dựng, các công ty Nhật bản đang chú trọng tuyển dụng nhân lực có tay nghề, có trình độ đã qua đào tạo. Chính phủ Nhật bản cũng khuyến khích các công ty Nhật bản tham gia đào tạo nhân lực tại Việt nam (ví dụ Công ty Tư vấn Xây dựng Earth đã được Chính phủ tài trợ để đầu tư dự án hợp tác đào tạo với Trường Cao Đẳng Xây dựng Tp.HCM). Dự kiến trong năm 2019, Chính phủ Nhật sẽ công bố Chương trình định cư cho người lao động có tay nghề tại Nhật, trong đó ngành xây dựng là một những nghành đang được đề xuất, do nhu cầu lao động ngành xây dựng tại Nhật rất lớn.
Hình 2: Hội kiến với Ngài Norifumi Kambara - Phó Thống đốc Bang Miyazaki; ngài Tadashi Tojiki - Thị trưởng Thành phố Miyazaki về nhu cầu nhân lực ngành xây dựng tại Bang Miyazaki, cũng như các chính sách hỗ trợ lao động nhập cư của chính quyền Bang Miyazaki.¨
Hiện nay chế độ đãi ngộ dành cho các vị trí kỹ sư ngành xây dựng tại Nhật không phân biệt người Việt hay người Nhật. Chính phủ Nhật bản, cũng như các địa phương có nhiều chương trình ưu đãi cho các công ty tuyển dụng nhân lực cũng như có các chính sách ưu tiên cho lao động được tuyển dụng. Bên cạnh đó, các công ty xây dựng cũng ý thức được việc tuyển dụng nhân lực, các công ty chi trả các chi phí để sang Việt nam phỏng vấn trực tiếp các vị trí tuyển dụng kỹ sư. Nhiều công ty sau khi phỏng vấn còn công ty mời ứng viên sang Nhật thử việc một tuần và chi trả toàn bộ chi phí máy bay, ăn ở.
Hình 3. Hội kiến với Ngài Norifumi Kambara - Phó Thống đốc Bang Miyazaki; ngài Tadashi Tojiki - Thị trưởng Thành phố Miyazaki về nhu cầu nhân lực ngành xây dựng tại Bang Miyazaki, cũng như các chính sách hỗ trợ lao động nhập cư của chính quyền Bang Miyazaki.¨
► Trong thời gian làm việc tại Nhật, Đoàn công tác của Trường cũng đã thăm và trao đổi với các công ty nơi tiếp nhận học viên tốt nghiệp chương trình làm việc. Đặc biệt, Đoàn công tác đã gặp gỡ các bạn học viên đang làm việc tại công ty Xây dựng tại Nhật (Tokyo, Osaka, Kyoto, Miyazaki). Qua trao đổi với lãnh đạo các công ty và các bạn học viên đã tốt nghiệp, có thể khẳng định rằng, các bạn học viên tốt nghiệp chương trình Công nghệ xây dựng Nhật bản tại Trường Cao Đẳng xây dựng Tp.HCM có cơ hội việc làm rất tốt:
Hình 4: Gặp gỡ các bạn học viên tại công ty đang làm việc, hầu hết các bạn đều có vị trí công việc tốt và chế độ làm việc thuận lợi, không thua kém các kỹ sư người Nhật
1. Học viên tốt nghiệp từ chương trình đều được tuyển dụng vào các vị trí kỹ sư: giám sát kỹ thuật công trường, triển khai kỹ thuật thi công, triển khai kết cấu, trắc địa, khảo sát địa chất...Vị trí công việc, mức lương, chế độ đãi ngộ, trách nhiệm đảm nhiệm đều tương đương với các kỹ sư người Nhật;
2. Chương trình đào tạo Công nghệ Xây dựng Nhật bản (hợp tác giữa Trường Cao Đẳng Xây dựng Tp.HCM và công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Earth Construction – Miyazaki Nhật bản) đã cung cấp kiến thức chuyên môn tốt, kỹ năng ngoại ngữ và thực hành đầy đủ và thái độ làm việc tích cực cho học viên, tạo điều kiện tốt để các học viên có thể làm việc vở môi trường Nhật bản. Tuy vậy, do thời gian làm việc chưa lâu, việc tiếp cận đầy đủ về công nghệ xây dựng Nhật bản còn hạn chế, nên các vị trí mà học viên của chương trình đảm nhiệm được chỉ ở mức độ giám sát hạng mục thi công, quản lý kỹ thuật, chưa thể đảm nhiệm các vị trí chỉ huy trưởng công trường hoặc chưa tham gia được các công trình cao tầng, mức độ kỹ thuật phức tạp;
3. Các công ty khi ký hợp đồng với học viên của chương trình đều ở vị trí kỹ sư, thì sẽ phân công và giao việc đúng theo vị trí công việc, phân biệt rõ ràng với công nhân, được quản lý công nhân kể cả công nhân người Nhật; Có khá nhiều lao động Việt nam và Đông nam Á, có trình độ kỹ sư, nhưng khi sang Nhật theo các chương trình tu nghiệp sinh với hợp đồng công nhân thì phải làm việc ở ví trí này và vẫn phải làm việc dưới sự quản lý của các kỹ sư.
4. Chế độ đãi ngộ của công ty Nhật khá tốt, các học viên được làm việc trong môi trường chuyên nghiệp, đươc đối xử như người Nhật, các chế độ đi nghỉ mát, nghỉ trưa, văn phòng làm việc đều như kỹ sư Nhật. Các công ty chăm sóc và tạo điều kiện tốt cho các bạn học viên của chương trình như hỗ trợ chỗ ở, phương tiên đi lại, tạo điều kiện thi chuyển đổi bằng lái xe, chăm sóc sức khỏe;
5. Hầu hết các vị trí đều có mức lương khá tốt, ngang với người Nhật có vị trí tương đương; các bạn có thể làm tăng ca và có thu nhập lên đến 40-50tr Vnd, hầu hết các bạn học viên của chương trình có thể tiết kiệm được 10-15tr đồng mỗi tháng;
Hình 5: Gặp gỡ các bạn học viên tại công ty đang làm việc, hầu hết các bạn đều có vị trí công việc tốt và chế độ làm việc thuận lợi, không thua kém các kỹ sư người Nhật
► Tuy nhiên trên thực tế, trong một môi trường chuyên nghiệp nhưng cũng khá “khắc nghiệt”các bạn cũng gặp phải khá nhiều khó khăn, đôi lúc có bạn muốn bỏ cuộc quay về Việt nam, có rất nhiều nguyên nhân, nhưng cũng phải lưu ý một số vấn đề như sau:
1. Một số bạn chưa đủ tự tin, năng lực ngoại ngữ chưa có điều kiện trao dồi nên khó hòa nhập cuộc sống trong môi trường làm việc tại Nhật bản;
2. Thời tiết tại Nhật bản gây nhiều khó khăn cho các công việc ngoài trời, nhất là công trình xây dựng và giao thông, nhiều bạn mới đến chưa quen thời tiết, lại phải làm việc ngoài trời rất lạnh, hoàn cảnh xa nhà đã làm nhiều bạn nản lòng;
3. Mức lương có sự chênh lệch theo địa phương (ở thành phố lớn thì lương cao hơn ở các tỉnh và thành phố nhỏ) dẫn đến tâm lý so sánh giữa các bạn với nhau, một số bạn muốn có mức lương cao nên có tâm lý muốn bỏ việc, tìm việc khác;
4. Yếu tố may mắn cũng rất quan trọng, các bạn cũng chịu nhiều áp lực từ tính chất công việc, quản lý trực tiếp khó chịu, không hỗ trợ, giúp đỡ; công việc mang tính chất chuyên môn hóa một công đoạn trong thiết kế hoặc thi công nên không phát triển được bản thân lâu dài, dẫn đến một số bạn muốn thay đổi công việc để có môi trường làm việc tốt hơn, lâu dài hơn.
Hình 6: Gặp gỡ các bạn học viên tại công ty đang làm việc, hầu hết các bạn đều có vị trí công việc tốt và chế độ làm việc thuận lợi, không thua kém các kỹ sư người Nhật
Đối với những khó khăn do khả năng ngôn ngữ hoặc thích ứng với điều kiện thời tiết đều phải do nỗ lực vượt qua của bản thân. Hiện nay số lượng các học viên tốt nghiệp làm việc tại Nhật khá đông, các bạn đều chia sẻ khó khăn và hỗ trợ lẫn nhau, nên phần nào giúp đỡ được các bạn mới sang. Tuy nhiên với những vấn đề về mức lương hay môi trường làm việc thì tùy vào mỗi hoàn cảnh công việc sẽ có những cách giải quyết khác nhau. Các thầy cô trong chương trình đều tư vấn và giúp đỡ các bạn tìm cách giải quyết tốt nhất. Lương ở thành phố lớn sẽ cao hơn nhưng sinh hoạt phí thì đắt đỏ hơn, các bạn sẽ phải chi phí nhiều hơn cho cuộc sống. Tính chất công việc hay môi trường làm việc khó có thể phát triển lâu dài… thì các bạn có thể tìm kiếm công việc mới, nhưng nguyên tắc phải là kết thúc hợp đồng cũ và tìm công việc mới, không được phép tự ý bỏ việc. Lý do là vì ở Nhật, những người tự ý bỏ việc sẽ không có xác nhận của công ty cũ, sẽ rất khó kiếm việc về sau.
Hình 7: Gặp gỡ các bạn học viên tại công ty đang làm việc, hầu hết các bạn đều có vị trí công việc tốt và chế độ làm việc thuận lợi, không thua kém các kỹ sư người Nhật
Trong thời gian vừa qua, Công ty Tư vấn Xây dựng Earth cũng đã làm rất tốt vai trò của một đơn vị đầu mối tại Nhật trong việc giới thiệu việc làm và đàm phán với các đơn vị sử dụng lao động, tư vấn và chăm sóc cho các bạn học viên của chương trình làm việc tại Nhật.
Hình 8: Gặp gỡ các bạn học viên tại công ty đang làm việc, hầu hết các bạn đều có vị trí công việc tốt và chế độ làm việc thuận lợi, không thua kém các kỹ sư người Nhật
Vì vậy, hầu hết các bạn học viên tốt nghiệp chương trình đều đang có việc làm ổn định, các bạn tự tin, lạc quan và xác định rõ công việc và trách nhiệm của mình. Các bạn đều đánh giá chương trình học đã cung cấp cơ bản kiến thức và kỹ năng để làm việc tại Nhật bản, môi trường và cơ hội làm việc tại các công ty Nhật rất tốt. Các bạn cũng đã ý thức được thái độ làm việc tích cực và trên hết đều hiểu rằng “sự thành công của mỗi cá nhân phụ thuộc vào cố gắng và nỗ lực của bản thân”.
Hình 9: Nhóm học viên khóa JCT1 đang làm việc tại OSAKA
Nguồn phóng viên JCT